5 grudnia br. o godz. 19.30 rozpoczęło się spotkanie Apostolstwa Trzeźwości w formule online. Uczestniczyli w nim członkowie i konsulatorzy Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych pod przewodnictwem Przewodniczącego bpa Tadeusza Bronakowskiego, diecezjalni duszpasterze i zakonni referenci trzeźwości, a także przedstawiciele wspólnot i stowarzyszeń abstynenckich i trzeźwościowych. Całość poprowadził o. dr Zdzisław Klafka, rektor Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Bp Tadeusz Bronakowski przywitał wszystkich, podsumował mijający rok duszpasterski i wprowadził w temat nowego roku. Powiedział między innymi: „Posłani w pokoju Chrystusa budujmy wolną i trzeźwą Polskę – tak brzmi hasło Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych na rok 2022. Zawiera ono wiele fundamentalnych treści, istotnych dla pojedynczych osób, rodzin, Kościoła i całego narodu. Nie jest trudno zauważyć, że pierwsza część przesłania Posłani w pokoju Chrystusa jest hasłem duszpasterskim nowego roku liturgicznego w Kościele w Polsce. Temat tegorocznego roku duszpasterskiego jest kontynuacją trzyletniego programu zatytułowanego „Eucharystia daje życie”, który był realizowany w poprzednich latach. Chodzi w nim o ukazanie Eucharystii najpierw jako prawdy wyznawanej wiarą, potem jako rzeczywistości celebrowanej przez wspólnotę Kościoła, a w tym roku jako tajemnicy posłania chrześcijańskiego świadectwa. (…) Wielu ludzi żyje dziś bez Eucharystii. Nie możemy zatem koncentrować się tylko na tych wiernych, którzy przychodzą na Eucharystię, chociaż trzeba ich mocno umacniać. Powinniśmy wszyscy także „wyjść, nawoływać, zapraszać” tych, którzy stracili kontakt z Kościołem. Posłani w pokoju Chrystusa budujmy wolną i trzeźwą Polskę. Słowo budujmy przypomina nam Chrystusową przypowieść o budowaniu domu na skale i na piasku. Budować, to znaczy coś tworzyć. Zakładać mocne fundamenty. Podejmować trud. Dawać coś z siebie. Przeciwieństwem jest niszczenie. Mogą to czynić obcy i to nie tylko w czasie działań wojennych. Mogą niszczyć innych także egoistyczni, nastawieni tylko na zysk rodacy. Człowiek może również zniewalać i niszczyć samego siebie. Wolność - pojęcie bardzo szerokie i wymowne. Najczęściej myślimy i mówimy o tej zewnętrznej i wewnętrznej. Ku wolności wyzwolił i wyzwala nas Chrystus. Wiemy, że gdy stracimy wolność wewnętrzną bardzo szybko możemy utracić wolność zewnętrzną. Trzeźwość - o tej cnocie, tak pięknej a jednocześnie we współczesnych czasach tak ważnej, dzisiaj nie musimy w tym gronie AT wiele mówić. To nade wszystko troska o życie wieczne naszych sióstr i braci. Polska nasza umiłowana Ojczyzna. Czy może się ostać nietrzeźwa. Bł. Markiewicz, a za nim bł. kard. Stefan mówili, że nie. Czy są nam obojętne jej losy? Czy uczynimy wszystko by ją ratować? A zatem Chrystus posyła nas, byśmy obudzili się ze snu i wyszli nie tylko do tych, którzy, utracili wolność. Nade wszystko wychodzili do tych, którzy mogą ją utracić. Byśmy umacniali mocnych. Trzeba coraz głośniej nawoływać do opamiętania tych, którzy są odpowiedzialni za ten stan rzeczy. Trzeba zapraszać wszystkich do solidarnej współpracy, na rzecz troski o trzeźwość narodu (…)”. Po wypowiedzi Przewodniczącego, zabrał głos O. Oskar J. Puszkiewicz ofm. Omówił bieżące sprawy, w tym sprawę Vademecum AT na 2022 rok. Zaproponował też, aby Apostolstwo Trzeźwości podjęło wspólną modlitwę (w wyznaczony dzień tygodnia o określonej godzinie) w intencji owocności naszych działań. Zachęcał do podejmowania aktów pokuty, duchowych ofiar, gdyż potrzebna jest łaska, która dotknie uzależnione, jak i te pracujące w dziele troski o trzeźwość. W dalszej części spotkania uczestnicy proponowali różne inicjatywy, ważne z punktu widzenia realizacji tematu przyszłego roku i Narodowego Programu Trzeźwości. W ramach wiosennej sesji planowana jest konferencja w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, na temat konieczności likwidacji reklamy alkoholu w przestrzeni publicznej. Zostaną podjęte działania, aby jak najlepiej zdiagnozować sytuację reklam napojów alkoholowych w Polsce. Padł też pomysł, aby starać się o powstanie spotów promujących trzeźwość zwłaszcza w środowisku dzieci i młodzieży. Po dyskusji i podsumowaniu spotkania uczestnicy odmówili modlitwę i przyjęli błogosławieństwo swojego Pasterza.

Problematyczne użytkowanie Internetu przez dzieci i młodzież jest zjawiskiem, które na stałe wpisało się w naszą codzienność. Bardzo duża ilość czasu spędzana w sieci, ogromne zaangażowanie psychiczne i duchowe w internetowy świat rodzi poważne zagrożenia dla zdrowia zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Cierpi też na tym sfera duchowa. Ostatnie badanie nastolatków wykazało, że co trzeci badany jest gotowy zrezygnować z udziału w nabożeństwie (30,6%), a co piąty z uczenia się (23,2%), aby móc więcej czasu spędzać online. Wobec faktu, że silna wiara i żywe praktyki religijne chronią przed popadaniem w uzależnienia, chęć rezygnacji z praktyk na korzyść spędzania czasu w Internecie rodzi poważne obawy. Niepokoi również przedkładanie bycia online nad uczenie się. Konieczne staje się wzmożenie działań wychowawczych w oparciu o wartości moralne. Chodzi o to, aby wyposażyć młodych w oręż przeciwko realnym zagrożeniom wolności wewnętrznej, jak również pomóc im w rozwiązywaniu problemów z olbrzymią skalą negatywnych doświadczeń, z jakimi spotykają się za pośrednictwem Internetu. Badania pokazują, że zdecydowana większość nastolatków spotyka się z przemocą w sieci skierowaną w stosunku do siebie lub też wobec innych osób. Formy przemocy to przede wszystkim: wyzywanie, straszenie, prześladowanie, oczernianie, poniżanie. Co piąty nastolatek deklaruje, że doświadczył przemocy w Internecie. Naukowcy podkreślają, że 20% badanych na pytanie o doświadczenie przemocy udziela odpowiedzi „trudno powiedzieć”, co może wskazywać na brak zrozumienia tego zjawiska, brak chęci/otwartości do odpowiedzi lub obniżenie wrażliwości na agresję online. O jednym z zagrożeń płynących z Internetu – patostreamingu, piszą autorzy książki „Zagrożone dorastanie”. Według nich scenariusz patostreamów jest najczęściej podobny: - ktoś nagrywa poprzez kamerę internetową obsceniczne, pełne wulgaryzmów filmiki (np. upijanie się do nieprzytomności, wyzwiska wobec konkretnych ludzi lub „dla zasady”, tworzenie awantur, inicjowanie i realizowanie bójek, poniżanie znanych osób, koleżanek i kolegów, podpalanie kolegów, załatwianie potrzeb fizjologicznych na wizji itp.); - podczas transmisji na żywo odbiorcy filmików komentują, wpływają na patoblogerów/ patostreamerów. Są więc uczestnikami tych wydarzeń. Podkreślić należy, że mimo deklaracji serwisu YouTube, na którym głównie zamieszczane są te filmy, że walczą z tego typu zachowaniami, patostreamerzy pozostają praktycznie bezkarni. A nastolatki korzystające z tego rodzaju „atrakcji”? W ich psychice pozostawią one silny, trwały ślad, a ich rozwój „ku pełni człowieczeństwa” może zostać zniweczony.  Oskar Józef Puszkiewicz ofm Lektura: Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów, NASK – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2021; Zagrożone dorastanie. Od rozwoju zaburzonego do zrównoważonego. Red. Mariusz Z. Jędrzejko, Marek Walancik, tom. 2, Milanówek-Warszawa 2019. Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

Pomiędzy poszczególnymi tajemnicami Różańca, po „Chwała Ojcu”: O mój Jezu, przebacz nam nasze grzechy, zachowaj nas od ognia piekielnego, zaprowadź do nieba wszystkie dusze, a szczególnie te, które najbardziej potrzebują Twojego miłosierdzia. Akt strzelisty: Boże mój, kocham Cię z wdzięczności za wszystkie łaski, jakimi mnie obdarzyłeś. O Jezu, kocham Ciebie! Słodkie Serce Maryi, bądź moim zbawieniem! Wzbudzenie intencji ofiarowania dobrych uczynków: O Jezu, czynię to z miłości do Ciebie, za nawrócenie grzeszników, za Ojca świętego i na zadośćuczynienie za grzechy, które obrażają Niepokalane Serce Maryi. Modlitwy Anioła do częstego odmawiania: Boże mój, wierzę w Ciebie, uwielbiam Cię, ufam Tobie, miłuję Ciebie! Proszę, abyś przebaczył tym, którzy w Ciebie nie wierzą, Ciebie nie uwielbiają, nie ufają Tobie i Ciebie nie miłują. Przenajświętsza Trójco, Ojcze, Synu i Duchu Święty, uwielbiam Cię ze czcią najgłębszą i ofiaruję Ci najdroższe Ciało, Krew, Duszę i Bóstwo Pana naszego Jezusa Chrystusa, obecnego na wszystkich ołtarzach świata, na przebłaganie za grzechy, które Go obrażają. Przez nieskończone zasługi Najświętszego Serca Jezusowego i przez wstawiennictwo Niepokalanego Serca Maryi, proszę Cię o nawrócenie biednych grzeszników. Zaczerpnięto z książki: O. Oskar Józef Puszkiewicz OFM, Serce Niepokalanej schronieniem i drogą, Wyd. Fundacji „Signum Magnum”, Katowice 2019.

Stały, a jednocześnie niezwykle szybki rozwój nowych technologii, mediów cyfrowych i urządzeń mobilnych jest nie tylko dobrodziejstwem dla współczesnego człowieka, ale stanowi również poważne zagrożenie. Wynika ono z tego, że człowiek, zwłaszcza młody, często nie potrafi właściwie korzystać z nowoczesnych technologii. Dzieci i młodzież właściwie stale są online. Korzystają z telefonu komórkowego, należą do jakiejś grupy na portalu społecznościowym, surfują po sieci. W związku z tym nasila się problem e-uzależnień. Badania zjawiska fonoholizmu, przeprowadzone przez Fundację Dbam o Mój Z@sięg potwierdzają, że przeciętnie w wieku 10 lat dzieci rozpoczynają stałe korzystanie z własnego telefonu komórkowego. W dużych miastach nawet w wieku 7-8 lat. Prawie wszyscy badani uczniowie w sposób regularny korzystają z urządzeń mobilnych (86,6%), które w większości mają bezpośredni dostęp do Internetu (92%). Przewiduje się, że wiek regularnego korzystania urządzeń cyfrowych przez dzieci w Polsce ulegać będzie stale obniżeniu. Jeśli chodzi o użytkowanie różnego rodzaju portali społecznościowych, to konto na przynajmniej jednym z nich posiada 87,9% badanych (77,7% dwunastolatków jest użytkownikami Facebooka), a ponad połowa ma konta na dwóch portalach. Prawie co piąty uczestnik badań korzysta z Facebooka kilkadziesiąt razy dziennie. Dla dzieci i młodzieży bardzo ważna jest liczba znajomych na portalu społecznościowym, a spora ich część (35%) czyni to bez koniecznej ostrożności, zapraszając do swojego grona znajomych osoby, których nigdy nie widzieli. Wielu młodych wykorzystuje nowości techniczne do kontaktowania się z innymi, do rozrywki, nauki oraz organizacji czasu wolnego. Jednak część nie potrafi funkcjonować bez nich, stając się nieporadnymi, nie potrafiąc rozwiązywać codziennych trudności bez Internetu. Często też młodzi nie przestrzegają podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z sieci. Aż 77% badanych uczniów uważa, że od korzystania z urządzeń można się uzależnić, a ponad 70% zna przynajmniej jedną osobę uzależnioną od smartfona. Prawie 21% uważa siebie za osobę uzależnioną od telefonu komórkowego. Ok. 2-3% badanych uczniów przejawia wyraźne symptomy uzależnienia od urządzeń cyfrowych podłączonych do sieci internetowej w sferze emocji, jak i zachowań. U części młodzieży występują skutki mogące świadczyć o kompulsywnym używaniu urządzeń mobilnych włączonych w sieć, jak np. przemęczenie, obniżony nastrój, niewywiązywanie się z obowiązków, drżenie rąk i agresja związana z niemożnością skorzystania z urządzenia i Internetu). Autorzy książki „Zagrożone dorastanie. Od rozwoju zaburzonego do zrównoważonego” zwracają uwagę na podstawowy problem. Otóż realne wrastanie społeczne (częste przebywanie między ludźmi, relacje twarzą w twarz), w wyniku którego znacząca część umiejętności, poglądów i postaw jest pochodną bezpośrednich relacji z innymi ludźmi, w epoce technologicznej nowoczesności zostało w sposób rewolucyjny zmienione. To nowe media bardzo często są podstawowym środkiem komunikowania się z innymi. Traktowane są także jako środki niezbędne do życia. Co sprawia, że świat technologii cyfrowych jest tak atrakcyjny dla współczesnych dzieci i młodzieży? Autorzy wspomnianej pozycji wymieniają kilka czynników: 1) ogromne możliwości samodzielnej ruchliwości w sieci – od pozyskiwania informacji, przez samodzielne tworzenie oraz wielopoziomowe interakcje społeczne; 2) możliwość błyskawicznego kontaktu z rówieśnikami oraz pozyskiwania ważnych (z punktu widzenia dziecka) informacji; 3) samodzielność decydencka oraz tworzenie własnych, zamkniętych przed dorosłymi, światów. Przewiduje się, że postęp technologiczny będzie stale przyspieszał i zmieniał na stałe coraz więcej dziedzin naszego życia. Stad jawi się pilna potrzeba odpowiedniego wychowania „pokolenia sieci”, aby nowe technologie nie zniszczyły w nim tego, co najważniejsze – człowieczeństwa. Oskar Józef Puszkiewicz ofm Lektura: Nałogowe korzystanie z telefonów komórkowych. Szczegółowa charakterystyka zjawiska fonoholizmu w Polsce. Raport z badań dr Maciej Dębski, Fundacja Dbam o Mój Z@sięg, Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa, Uniwersytet Gdański, Gdynia, 2016; Zagrożone dorastanie. Od rozwoju zaburzonego do zrównoważonego. Red. Mariusz Z. Jędrzejko, Marek Walancik, tom. 2, Milanówek-Warszawa 2019. Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

Nadużywanie napojów alkoholowych i alkoholizm to choroby społeczne, czyli choroby mające wpływ na stan biologiczny i ekonomiczny społeczeństwa. Pod uwagę należy wziąć także łatwość rozprzestrzeniania się tych negatywnych zjawisk, ich powszechność. W Europie Polska znajduje się wśród krajów z najwyższym spożyciem alkoholu na osobę. Wzrasta też stale roczna średnia spożycia (obecnie około 10 litrów 100% alkoholu na mieszkańca). Szacunkowo mamy około 800 tys. osób uzależnionych od alkoholu. Liczba pijących nadmiernie i szkodliwie to około trzy miliony. Liczbę niepełnoletnich dzieci alkoholików określa się na na około 2 miliony, z których co najmniej połowa żyje w sytuacji drastycznie zagrażającej ich zdrowiu i rozwojowi. Psychiatrzy społeczni już w połowie ubiegłego wieku alarmowali, że spośród chorób przewlekłych, postępujących, które sprowadzają niebezpieczeństwo dla otoczenia, chorób prowadzących do degradacji, trwałego kalectwa i zgonów, żadna nie wykazuje takiego rozpowszechnienia w społeczeństwie, jak nadużywanie napojów alkoholowych i alkoholizm.   Na przykład w 1975 roku na jednego statystycznego mieszkańca Polski przypadało łącznie 4,6 litra wyrobów spirytusowych czystych i gatunkowych (w przeliczeniu na spirytus 100%), 7,4 litra win i miodów pitnych oraz 36,8 litrów piwa. Obliczono wtedy, ze wypróżniliśmy przynajmniej 612 mln półlitrowych butelek alkoholu 45%. Ustawione w jeden szereg zajęłyby one długość 43 tys. kilometrów. Pisano wtedy: „wspólnymi siłami obaliliśmy butelkowy mur wprawdzie wysokości tylko 25 cm, ale o długości większej od obwodu kuli ziemskiej”. We wnioskach podkreślano wówczas, że spożycie napojów alkoholowych jest olbrzymim i złożonym problemem społeczno-gospodarczym, a profilaktyka ograniczenia spożycia – wykracza znacznie poza kompetencje i możliwości lekarzy. Zdzisław Falicki w „Psychiatrii społecznej” (1979) pisał, że „bilansując zyski i straty państwo i społeczeństwo traci corocznie nie tylko to, co stanowi zysk ze sprzedaży alkoholu, ale ponadto przynajmniej taką sumę, jaką stanowią wpływy, a jest to wartość wszystkich łóżek szpitalnych (…) lub mieszkań dla milionowego miasta”. Zwracał uwagę, że „straty ukryte są w wydatkach prawie wszystkich resortów” i są one różne, a często trudne do przedstawienia w kategoriach ekonomicznych. Obecnie eksperci twierdzą, że każda złotówka z alkoholu wpływająca do budżetu kosztuje nas potem 4 zł w innych dziedzinach życia. A w 2021 roku Polacy w sumie na alkohol wydadzą około 40 mld zł, czyli niemal tyle samo, ile z budżetu państwa idzie na program 500+. Przerażające statystyki dotyczą jednak przede wszystkim utraty zdrowia przez Polaków z powodu alkoholu. Otóż naukowcy z Fundacji „Promocja Zdrowia” twierdzą, że każdego roku w Polsce z powodu nadużywania alkoholu umiera kilkadziesiąt tysięcy osób. To niemal dwa razy więcej niż pod koniec ubiegłego wieku. Wszystkie te dane powinny przemówić przede wszystkim do elit społecznych i politycznych. Jaka będzie Polska za kilkadziesiąt lat, jeśli proces rozpicia społeczeństwa nie zostanie zahamowany? Czy w ogóle będzie? Czy jesteśmy świadomi, jak wielkie tragedie kryją te wszystkie liczby? Obyśmy jako naród jak najszybciej znaleźli odpowiedź na te pytania. Odpowiedź stanowczą. Oskar Józef Puszkiewicz ofm Lektura: Zdzisław Falicki, Psychiatria społeczna, PZWL, Warszawa 1979; http://parpa.pl/index.php/badania-i-informacje-statystyczne https://www.polskieradio24.pl/42/273/Artykul/1270443,Kazda-zlotowka-podatku-z-alkoholu-kosztuje-nas-potem-4-zl https://www.msn.com/pl-pl/finanse/najpopularniejsze-artykuly/ma%C5%82pki-kosztuj%C4%85-krocie-tylko-co-z-tego-polacy-okrutnie-sobie-zadrwili-ze-skarb%C3%B3wki-i-rz%C4%85du/ar-AAMjpYH https://radioolsztyn.pl/z-powodu-naduzywania-alkoholu-w-polsce-umiera-kilkadziesiat-tysiecy-osob-rocznie/01496382 Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

Na temat spędzania wolnego czasu przez młode pokolenie powstało wiele prac naukowych, bowiem jest to ważny problem dla kondycji społeczeństwa. To, w jaki sposób młodzi zagospodarowują sobie czas wolny od nauki, rzutuje na ich rozwój fizyczny, psychiczny i moralny. Problemem wielu społeczeństw na całym świecie staje się to, że młodzi wchodzą przede wszystkim w świat wirtualny, aby zaspokoić potrzebę odpoczynku, nawiązania kontaktu z innymi czy rozrywki. Na przykład raport z 2019 roku, opublikowany przez Common Sense Media stwierdza, że młodzież w wieku 13-18 lat w Stanach Zjednoczonych, używa średnio 7,5 godzin mediów rozrywkowych dziennie, nie licząc czasu, kiedy korzysta z mediów w szkole lub przy nauce w domu. W polskich badaniach ESPAD niemal wszyscy badani nastolatkowie spędzają czas używając Internetu dla przyjemności. Zdecydowana większość z nich robi to prawie codziennie (89,3% 15-16 latków i 90,3% 17-18 latków). Bardzo ciekawe spostrzeżenia zawiera ostatni raport z ogólnopolskiego badania uczniów Państwowego Instytutu Badawczego NASK Nastolatki 3.0. Celem tych badań jest diagnoza oraz interpretacja zachowań polskich nastolatków w internecie i opinii młodych na temat sieci. Ta edycja badań została zrealizowana w trakcie społecznego, gospodarczego i edukacyjnego lockdownu wywołanego pandemią COVID-19 (grudzień 2020). Otóż korzystanie z internetu jest obecnie stałą aktywnością nastolatków. Powodem jest posiadanie przez nich osobistych smartfonów. Dzięki nim są online często przez całą dobę. Jeśli chodzi o czas spędzany w sieci, to w czasie wolnym od zajęć szkolnych korzystają oni z sieci średnio 4 godziny i 50 minut dziennie. W dni świąteczne, weekendy czy wakacje ten wskaźnik się zwiększa i wynosi średnio 6 godzin i 10 minut. Blisko co dziesiąty (11,5%) nastolatek jest aktywny w sieci ponad 8 godzin dziennie, a co piąty (21,3%) spędza tyle czasu przed monitorem w dni wolne od edukacji. Badania wykazały, że rodzice mają duży problem z właściwym oszacowaniem czasu korzystania z sieci przez swoje dzieci. Niepokoi fakt, że największa aktywność nastolatków w sieci ma miejsce między godz. 16.00-22.00, czyli wtedy, gdy wielu rodziców ma jedyną możliwość wspólnego spędzania z nimi czasu i zbudowania pozytywnych relacji. Badani rodzice często nie mają wiedzy, że ich dzieci użytkują sieć po godz. 22.00. Co szósty badany nastolatek intensywnie użytkuje w godzinach nocnych. Dla wielu z młodych korzystanie z internetu staje się zachowaniem problematycznym (spędzanie zbyt dużej ilości czasu w wirtualnym świecie oraz silne zaangażowanie w aktywności online). Co trzeci nastolatek (33,6%) wykazuje się wysokim natężeniem wskaźników PUI („problematyczne użytkowanie internetu”), a trzech na stu – bardzo wysokim (3,2%). Istotną rolę w rozwiązaniu tego narastającego problemu odgrywają rodzice. To na nich spoczywa obowiązek roztoczenia kontroli nad aktywnością dziecka w sieci. Tymczasem wnioski z badania są bardzo niepokojące. Najważniejsze ustalenia są takie, że filtry rodzinne i inne technologie ograniczające dostęp do niebezpiecznych treści w internecie są stosowane jedynie w domach 8,7% badanych nastolatków. Większość rodziców nie wprowadza zasad ograniczających czas korzystania z internetu czy reguł dotyczących selekcji treści, do których nastolatki mogą mieć dostęp. Rodzi się więc pytanie o odpowiedzialność rodziców za bezpieczeństwo dzieci w świecie wirtualnym, który przecież pochłonął już tak wiele ofiar. To, że dziecko siedzi w swoim pokoju nie oznacza, że nic mu nie grozi. A wielu rodziców niestety tak myśli. Oskar J. Puszkiewicz ofm Lektura: Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów, Red.: dr Rafał Lange, NASK – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2021; Janusz Sierosławski, Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2019 r. Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach ESPAD, Warszawa 2020, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Instytut Psychiatrii I Neurologii. Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

W ubiegłym roku ukazała się książka ks. Marka Dziewieckiego „Między śmiercią a życiem. Człowiek uzależniony”. Wśród wielu ważnych tematów dotyczących najbardziej kluczowych dla naszego losu pytań, Autor porusza problem cierpienia, które dla człowieka może stać się źródłem uzależnienia. Wynika to z faktu, iż „nikt z nas nie jest aż tak perfekcyjny i aż tak wolny od słabości i trudności, żeby mógł czuć się całkiem bezpieczny w obliczu zagrożenia uzależnieniami”. To właśnie nasze słabości, różne zranienia, popełniane błędy i złe relacje z innymi mogą sprawić, że podejmiemy nałogowe zachowania. Każdy z nas pragnie być szczęśliwym, a szczęście związane jest przede wszystkim z prawdziwą miłością. W sytuacji, kiedy w naszym życiu brakuje miłości, kiedy przeżywamy odrzucenie, bądź sami poważnie wykraczamy przeciwko miłości Boga i bliźniego, pojawia się smutek, rozczarowanie, niepokój. Jesteśmy nieszczęśliwi. Lew Tołstoj napisał, że wieczna omyłka, jakiej ulegają ludzie, to utożsamianie szczęścia ze spełnieniem pragnień. Człowiek dojrzały wie, że prawdziwe szczęście można znaleźć jedynie w Bogu, który jest Miłością. I dopiero w tym Kluczu można przeżywać szczęście na tej ziemi. Szczęście pomimo różnych trudnych doświadczeń. Ludzie dojrzali nie sięgają po alkohol, narkotyki, czy nie szukają zapomnienia w hazardzie, w mediach społecznościowych itp. Oni – jak pisze ks. Dziewiecki, „czuwają, pracują nad własnym charakterem, stawiają sobie twarde wymagania, potrafią znieść wiele stresów i radzą sobie w obliczu trudnych prób czy życiowych wyzwań”.   Jakie jeszcze zachowania chronią ludzi dojrzałych przed popadaniem w uzależnienia? - nawracanie się, zmienianie siebie; - wytrwałe i stanowcze eliminowanie nawet małych błędów w swoim postępowaniu; - tworzenie coraz dojrzalszych więzi z Bogiem, z samym sobą i z innymi ludźmi; - coraz mądrzejsza miłość i mądra obrona przed krzywdzicielami; - podejmowanie refleksji w obliczu cierpienia; - wyciąganie wniosków, korygowanie błędów, uwalnianie się od toksycznych błędów; - odnoszenie się z miłością do wszystkich ludzi, ale wiązanie się tylko z tymi, którzy też kochają. Skutkiem takiej postawy życiowej jest radość życia, która daleka jest od załatwiania swoich problemów za pomocą alkoholu czy innych „podstępnych ratowników”. Warto w tym miejscu przypomnieć jedno z najważniejszych wezwań św. Jana Pawła II, jakie skierował do młodych Polaków na Jasnej Górze w 1983 r., a przypomniał je na Westerplatte: „Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od Was nie wymagali”. Tylko taka droga prowadzi do prawdziwego szczęścia i jest najlepszą ochroną przed nieszczęściem nałogów. Oskar Józef Puszkiewicz ofm Lektura: Ks. Marek Dziewiecki, Między śmiercią a życiem. Człowiek uzależniony, Wyd. Raj Media Porzezińscy, Warszawa 2020. Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

Dzisiaj mija 103 rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po długim okresie zaborów. Niepodległość kosztowała życie niezliczoną liczbę Polaków, którzy gotowi byli poświęcić dosłownie wszystko, aby Polska była Polską. Żyjąc ponad wiek po tych dramatycznych wydarzeniach, musimy zdać sobie sprawę z zaciągniętego długu wobec poległych za Ojczyznę i tych wszystkich, którzy w tamtym czasie, ale i przez te wszystkie lata nie szczędzili zdrowia, sił i środków, aby był wolna. Dobrze wiemy, że wolność zewnętrzna, niepodległość jest ściśle związana z wolnością wewnętrzną narodu. Wszelkie zagrożenia wewnętrzne, w tym dotyczące kondycji moralnej, duchowej Polaków, osłabiają Ojczyznę. Tym samym czynią ją słabszą czy nawet bezbronną wobec wrogów zewnętrznych. A przecież nawet dzisiaj jasno widać, że ich nie brakuje. Bronić Ojczyzny muszą nie tylko służby mundurowe i władze publiczne. Na straży niepodległości musi stać dosłownie każdy Polak. Tomasz Łysiak w jednym ze swoich felietonów („Sieci” nr 34/2019) napisał, że „niektórzy bohaterowie walk o niepodległość stawali się często abstynentami z wyboru, wskazując, że tylko Polak trzeźwy może być prawdziwie wartościowym obywatelem. Tak zrobił chociażby Zygmunt Sierakowski, jeden z przywódców powstania styczniowego, czy słynny naukowiec i członek powstańczego Rządu Narodowego Benedykt Dybowski. A dziś także – szczególnie po tych długich latach, gdy komuna rozpijała Polaków, by ich niszczyć moralnie, by redukować ich ducha – bardzo potrzeba nam trzeźwości”. Bł. kard. Wyszyński nauczał, że olbrzymią wartością jest zrozumienie znaczenia wolności dla narodu. Musimy „zrozumieć jak wielkim jest ona dobrem i własnością, że żaden naród nie może zrezygnować ze swoich praw do wolności i z własnych zadań, że nie wolno tych praw nikomu oddawać, że obrona ich jest obowiązkiem moralnym, a rezygnacja z nich – zdradą!”. Ostrzegał też, że „kiedyś Polskę przepili magnaci, a teraz przepijają ją wszyscy” i że „naród pijany jest już powalony”. Stąd naszym wielkim obowiązkiem jest troska o trzeźwość – tę osobistą, ale i całego narodu. Ta troska to ważny element stania na straży niepodległości Ojczyzny. Zacząć musimy od siebie odpowiadając na pytanie, czy w swoim życiu pielęgnuję cnotę trzeźwości według wymogów stanu, roli, jaką pełnię w rodzinie, wspólnocie, w społeczeństwie. Czy daję dobry przykład innym, zwłaszcza dzieciom i młodzieży? Czy pogłębiam swoją wiedzę na temat zagrożeń wolności wewnętrznej? Czy wreszcie zachowuję ewangeliczną czujność, aby nie ulec pokusom, jakie oferuje współczesny świat, a które to prowadzą do uzależnień. Oskar J. Puszkiewicz ofm Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.

Wiele wizerunków Matki Bożej ukazuje Ją, jak depcze głowę węża. Wąż jest wyobrażeniem i symbolem zbuntowanego anioła, którego nazywamy szatanem lub diabłem. W Piśmie świętym, w Księdze Rodzaju zapisane są słowa Pana Boga: „Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo Jej; ono zmiażdży ci głowę…” (Rdz 3,15). Do potomstwa Matki Najświętszej ludzie zostają włączeni przez chrzest święty. Maryja, Matka wierzących, miażdży głowę szatana, czyli niweczy wszelkie jego kłamstwa, złe zamiary. Gdy Matka Najświętsza objawiała św. Katarzynie Labouré Cudowny Medalik, ukazała się jako depcząca swymi stopami węża. W Lourdes, w czasie jednego z objawień, Bernadetta odczuła jakby niepokój, lęk i usłyszała głosy: „Uciekaj, uciekaj stąd!”. Matka Boża zmarszczyła wtedy brwi i nastała cisza. Bernadetta zrozumiała, że to szatan chciał wywołać u niej lęk, a Matka Boża odpędziła go. Szatan próbuje wywołać lęk, który uniemożliwia nam zwyczajne myślenie i działanie. Zły duch chce, abyśmy stali się bezradni i nie podejmowali dla Pana Boga żadnych dobrych czynów. Dobrą jest rzeczą postanowić, że będzie się codziennie odmawiać różaniec, podejmować ofiary za grzeszników, że nie będzie się próbować pić alkoholu i palić papierosów oraz że będzie się dawać przykład skromności w mówieniu, w patrzeniu i ubieraniu się. Szatan będzie wzbudzał lęk przed takim zobowiązaniem. Będzie nam się wydawać, że jesteśmy za słabi. Szatan, gdy widzi, że ktoś chce oddać się Niepokalanej, być Jej dzieckiem i dla Niej pracować, aby w ten sposób ratować niewolników grzechu, to wówczas się wścieka i próbuje go przestraszyć. W czasie objawień chciał wystraszyć Bernadetkę, bo wiedział, że to miejsce przyniesie wiele chwały Panu Bogu. Jeśli zdecydowaliście się należeć do Dziecięcej Krucjaty, to sprawiłyście Niepokalanej i Jej Aniołom w niebie wiele radości. Ona pomoże Wam odnosić zwycięstwo nad złem. Będzie dokonywać się dużo dobra w świecie i w ten sposób Pan Bóg będzie uwielbiony. Pomimo, że diabeł „jak lew ryczący będzie krążył, szukając, kogo by pożreć” (por. 1P 5, 8), to nie stanie się Wam nic złego, bo Niepokalana jest potęgą, która go niszczy. Tak od dawna zapowiedział Pan Bóg, że „Ona zmiażdży mu głowę”. Dlatego w Dziecięcej Krucjacie zawołaniem i pozdrowieniem jest: „Nie lękajcie się! Niepokalana zwycięża!”.