Do poczekalni obok biura zakładu wulkanizacyjnego wszedł młody tata z malutką dziewczynką na rękach. W buzi miała smoczek. Tato usiadł przy stole i z teczki wyciągnął dwa smartfony. Jeden z nich tak ułożył, żeby dziecko swobodnie mogło paluszkami przesuwać jakąś grę dla dzieci. Robiło to spokojnie przez około 40 minut oczekiwania ojca na samochód.

Widok rodziców z małymi dziećmi korzystającymi z urządzeń mobilnych nie jest czymś nadzwyczajnym. Dzieje się tak mimo licznych ostrzeżeń naukowców, że zbyt wczesne korzystanie z nich stanowi poważne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju dziecka.

Dr M. Rowicka i dr M. Bujalski z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej opracowali raport z badań przeprowadzonych w 2020 roku. Nosiły one nazwę: "Brzdąc w sieci – zjawisko korzystania z urządzeń mobilnych przez dzieci w wieku 0-6 lat". Raport przyniósł wiele ciekawych informacji.

Otóż 54% badanych dzieci w wieku od 0 do 6 lat korzysta z urządzeń mobilnych (smartfon, tablet, smartwatch, laptop). Im starsze dzieci, tym więcej z nich to robi. Średni wiek inicjacji używania urządzeń mobilnych to 2 lata i 2 miesiące. Urządzenia, z których korzystają dzieci, w większości przypadków mają dostęp do Internetu (75%). Średni czas, jaki na to przeznaczają, to ponad 1 godzina dziennie. Większość badanych sięga po treści adresowane do dzieci, np. bajki, kolorowanki itp. (88%). Niemal troje na czworo badanych używa tych urządzeń podczas podróży, co drugie – podczas posiłków, a co dziewiąte – podczas toalety. Nieco ponad połowa rodziców pozwala dziecku korzystać z urządzeń mobilnych, kiedy spędza z nimi czas, choć większość z nich przyznaje, że robi to rzadko albo czasami. Niemal dwie trzecie rodziców daje dziecku takie urządzenie jako nagrodę. Nieco ponad 80% rodziców daje dzieciom urządzenia mobilne, kiedy one się nudzą, a dwie trzecie, gdy dzieci płaczą lub marudzą.

Mając na uwadze powyższe wyniki warto odpowiedzieć sobie na pytanie o zagrożenia płynące z sieci dla tak małych dzieci. Jak na to patrzą sami rodzice?

7 na 10 rodziców przyznaje, że ich dzieci nie potrafią kontrolować czasu korzystania z urządzeń mobilnych, a niemal 6 na 10, że wolą one Internet niż inne aktywności, a przy próbach ograniczenia urządzeń mobilnych reagują np. agresją, irytacją, histerią. 4 na 10 rodziców przyznaje, że ich dzieci przeżywają negatywne stany, np. niepokój, budzenie się w nocy, problemy z zasypianiem i 3,5 na 10 rodziców obserwuje zamykanie się w sobie przez używanie urządzeń mobilnych.

A. Bąk w omówieniu badań Fundacji Dzieci Niczyje na temat korzystania z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce, przywołuje zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrii. Według tej instytucji dzieci poniżej 2 roku życia nie powinny mieć żadnego kontaktu z urządzeniami mobilnymi. Akademia ostrzega również, że nadmierne korzystanie z tego typu urządzeń może prowadzić do kłopotów z nauką, trudnościami z koncentracją, czy otyłości. Należy też wziąć pod uwagę zagrożenia dla rozwoju umiejętności interpersonalnych, gdy kontakt z komputerem lub smartfonem staje się substytutem kontaktu z dorosłymi lub zabawy z innymi dziećmi.

Wprowadzając dziecko w wirtualny świat rodzice muszą wykazać daleko idącą ostrożność, roztropność i mądrą miłość. Urządzenia mobilne to nie zabawka dla małego dziecka ani forma nagradzania, np. za dobrze zjedzony posiłek. Nowe technologie to wielka odpowiedzialność dla rodziców, których podstawowym obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa dziecku i prawidłowego jego rozwoju we wszystkich wymiarach.

Oskar Józef Puszkiewicz ofm

Lektura:

Raport z badania: "Brzdąc w sieci – zjawisko korzystania z urządzeń mobilnych przez dzieci w wieku 0-6 lat", Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej;

Agnieszka Bąk, Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego, Fundacja Dzieci Niczyje, 2015.

Artykuł powstał w ramach Projektu WIEDZA – WYBÓR – WOLNOŚĆ.

Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN.